Wznowiona po 33 latach
mockups-design.com
Powieść historyczna „Rapsodia Świdnicka” autorstwa Jana Władysława Grabskiego jest jedną z najważniejszych powieści historycznych dotyczących Dolnego Śląska, jaka ukazała się w pierwszych latach powojennych. Obejmuje okres schyłkowy istnienia księstwa świdnicko-jaworskiego, a tłem powieści są wydarzenia z lat 1339-1404. Powieść Grabskiego ukończona w 1953 r. i wydana drukiem w 1955 r. miała za zadanie ukazać panoramę życia społeczno-politycznego na Śląsku w oparciu o piastowskie dzieje ziem zachodnich, co miało wśród społeczeństwa zakorzenić świadomość „polskiej” przeszłości ziem odzyskanych po II wojnie światowej. „Rapsodia Świdnicka” jako powieść cieszyła się ogromną popularnością, będąc kilkunastokrotnie wydawaną do połowy lat 80. XX w. Ostatnie wydanie powieści ukazało się 33 lata temu…
Wydawnictwo Errata-Kubara Lamina wznawiając po tak długim okresie tą powieść, oparło edycję na pierwszym, oryginalnym wydaniu książki, najwierniejszym rękopisowi autora, bowiem w późniejszych wydaniach dokonywane były zmiany i skróty redakcyjne tekstu.
Ale obecne wznowienie „Rapsodii Świdnickiej” to nie tylko wspaniała panorama średniowiecza i XIV-wiecznej Świdnicy, skreślona ręką znakomitego pisarza.
– Postanowiliśmy wzbogacić książkę o te elementy, które naszym zdaniem mogą zainteresować czytelników. Przede wszystkim zamieściliśmy oryginalne portrety bohaterów powieści, wykonane przez żonę autora. Znalazły się one tylko w dwóch pierwszych wydaniach książki, w późniejszych już ich zabrakło – mówi Andrzej Dobkiewicz, który z ramienia wydawnictwa spinał wiele spraw związanych z wydaniem powieści.
– Mieliśmy z tymi portretami trochę problemów. Oryginały, rysowane na cienkim papierze i na bardzo dużym formacie, z racji swojej delikatności i rozmiarów uniemożliwiały ich przeskanowanie. Ostatecznie cyfrowe kopie tych rysunków zdecydowaliśmy się pozbawić szarego tła, które w dużym stopniu zmniejszyłyby ich czytelność, dokonać cyfrowej korekty i zamieścić w książce jako czarno-białe grafiki. Efektem była zachowana oryginalna kreska autorki rysunków, przy jednoczesnej większej czytelności szczegółów – mówi Natalia Budzyńska. – Wykonaliśmy także nowy projekt okładki, chociaż nawiązującej w swojej formie do jednej z dwóch, jakie były przygotowane do I wydania książki.
Stronę ikonograficzną książki uzupełniają zdjęcia, m.in. z archiwum rodziny Grabskich.
Kolejnymi elementami, które wzbogaciły najnowsze wydanie „Rapsodii Świdnickiej” jest esej historyczno-biograficzny autorstwa potomka pisarza Grzegorza Jana Grabskiego – „Mistycyzm, realizm i „Rapsodia Świdnicka”, który przynosi wiele nieznanych szczegółów z życia pisarza i jego pracy nad „Rapsodią”. Natomiast o tym, jak doszło do wznowienia powieści i czym dla niej jest ta powieść pisze w krótki szkicu – inicjatorka wznowienia „Rapsodii Świdnickiej”, prezes Fundacji IDEA – Agnieszka Dobkiewicz. Książkę uzupełnia szkic historyczny poświęcony domniemanemu potomstwu księcia Bolka II Małego (fragmenty tych prac publikujemy obok).
Premiera wznowionej powieści, której akcja dzieje się między innymi za panowania księcia świdnicko-jaworskiego Bolka II Małego, nie bez powodu odbyła się w ostatnich dniach lipca. – Właściwie termin ukazania się książki zrodził się tak naprawdę kilka miesięcy temu, kiedy prace nad reedycją zbliżały się do końca. Oto bowiem 28 lipca przypadała 650. rocznica śmierci księcia Bolka II Małego. Uznaliśmy, że wydanie ksiązki w pewnym sensie mu poświęconej i to niemal dokładnie w dniu jego śmierci jaka przypadła 28 lipca 1368 r. będzie pewnego rodzaju hołdem dla tego władcy. Tym samym po delikatnie to ujmując… „skromnych” obchodach „miejskich” rocznicy śmierci księcia, po których właściwie nie pozostała żadna trwała pamiątka, „Rapsodia Świdnicka” może być tym, co będzie przypominać przyszłym pokoleniom o tej rocznicy. Stąd, do książki została dołączona pocztówka wydana z tej okazji, a sama książka opatrzona została dedykacją „Książka została wydana dla uczczenia 650. rocznicy śmierci księcia świdnicko-jaworskiego Bolka II Małego, jednego z najwybitniejszych Piastów śląskich (1309/1312 – 28.07.1368)”.
BF
Więcej w papierowym wydaniu „Wiadomości Świdnickich”