Wspólnota o absolutorium – oświadczenie

Klubu radnych Wspólnota Samorządowa Ziemi Świdnickiej w Radzie Powiatu w Świdnicy wydał oświadczenie w sprawie absolutorium za wykonanie budżetu za 2015 rok. Poniżej jego pełna treść.

Klub radnych WSZŚ, dokonując oceny wykonania przez zarząd powiatu budżetu za 2015, brał pod uwagę nie tylko wymowę liczb zawartych w bieżącym sprawozdaniu, ale dokonał także oceny wykonania ubiegłorocznego budżetu, jako elementu polityki finansowej realizowanej w szerszej perspektywie czasowej. Został zbadany jego ścisły związek z programem naprawczym oraz z okresem rządów tej samej w końcu grupy politycznej, sprawującej władzę w powiecie od 2011 roku. Przeanalizowano również wykonanie budżetu pod kątem zagrożenia przekroczenia Indywidualnego Wskaźnika Zadłużenia (IWZ), klub dokonał oceny efektów rzeczowych działalności zarządu powiatu.
Bieżąca sytuacja finansowa za rok 2015.
Analiza sprawozdania z wykonania budżetu w 2015 roku jednoznacznie wskazuje, że dochody powiatu po rozlicznych zmianach w roku budżetowym, zamknęły się wynikiem mniejszym od planowanych 135,1 mln o kwotę ok. 0,6 mln zł, i osiągnęły wartość niższą od oczekiwanej równą 134 546 582 zł.
Planowane wydatki budżetowe na poziomie ok. 132,2 mln zł, po korektach zrealizowano w kwocie mniejszej wobec pierwotnie planowanych o ok. 4,4 mln zł, tj. w wysokości ok. 128,6 mln.
W związku z powyższym wynik finansowy budżetu zamknął się większą nadwyżką budżetową od planowanej po zmianach o kwotę ok. 3,0 mln zł, tj. w wysokości ok. 5,9 mln zł wobec planowanej po zmianach kwoty ok. 2,9 mln zł.
W miejscu tym należy mocno podkreślić i wyjaśnić negatywne skutki przenoszenia zadłużenia z lat bieżących na lata przyszłe. Działania takie generują bowiem dodatkowe koszty związane z nieterminowym uiszczaniem należności (takiego koniecznego przeniesienia spłat dokonano np z roku 2015 na 2025 a koszty tej operacji wyniosły ponad
600 tys. zł). Takie „żonglowanie” obligacjami może powodować w przyszłości powstanie sytuacji, w której kredytodawca mógłby zmusić zadłużony samorząd do naruszenia dyscypliny i IWZ, albo do zapłaty żądanej kwoty czasowego odstąpienia od roszczenia. Co najważniejsze naruszyć by to mogło przyszłą stabilność finansową JST, chociażby w zakresie realizacji niezbędnych inwestycji z wysoce prawdopodobnym naruszeniem IWZ. Takimi nieodpowiedzialnymi działaniami obecni rządzący, przenoszą odpowiedzialność na przyszłe pokolenia.
Wykonanie budżetu za 2015 rok na tle zadłużenia powiatu per capita i polityki finansowej koalicji w latach 2011-2016.
Wysoka Rado, w 2011 roku Rada Powiatu, głosami radnych w gruncie rzeczy tej samej koalicji rządzącej, podjęła uchwałę w sprawie emisji obligacji. Wartość emitowanych obligacji wyniosła niespełna 57 mln zł, a koszty finansowe tej operacji przewidziane zostały na ok. 29 mln zł, z czego 6 mln na odsetki z tytułu karencji ich wykupu aż do 2015 roku. To ten rok, którego wykonanie budżetu właśnie oceniamy. Termin wykupy określono wówczas na lata 2015-2024. Jednak myliłby się ten, kto myślałby, że zarząd wykupił obligacje w części przypadającej na ubiegły rok. Bowiem w kolejnych latach przesunięto, w związku z zagrożeniem przekroczenia wskaźnika zadłużenia (IWZ), termin pierwszego ich wykupu o kolejny piąty rok, tj. na lata 2016-2025, a ostatnio o kolejny szósty i siódmy, tj. na lata 2018-2027. Jako klub opozycyjny, nie znamy niestety wysokości kolejnych kosztów z tyt. przeprowadzenia powyższych operacji finansowych, gdyż zarząd nie ma w zwyczaju przedstawiania ich Wysokiej radzie, ani stałym statutowym komisjom, co miało miejsce w ostatnim czasie. Rąbka tajemnicy uchyla nam przypadkiem dzisiejsze sprawozdanie zarządu, z którego dowiadujemy się o samej tylko prowizji banku z tytułu tegorocznej zmiany wykupu obligacji w wysokości bagatela ok. 130 tys. zł.
Wysoka Rado, zarząd po emisji obligacji jeszcze w 2011 roku zaciągnął kolejne zobowiązanie, tj. kredyt długoterminowy w wysokości 9,5 mln zł. Ze sprawozdań przedstawionych radzie dowiadujemy się, że jeszcze 5,5 mln zł pozostało do spłaty, co wpływa negatywnie na kształtowanie się IWZ i jednocześnie blokuje inwestycje i spłatę obligacji.
Realizacja dochodów majątkowych w kontekście opinii RIO i realizacji programu postępowania naprawczego powiatu.
Planowane dochody ze sprzedaży majątku w wysokości 2.108.150 zł zrealizowano w kwocie 1.165.356 zł, co stanowi 55,28% planu.
Można już powiedzieć, że rokrocznie czytamy w opiniach Regionalnej Izby Obrachunkowej (RIO) o newralgicznej i nadal niezałatwionej bolączce powiatu, jakim jest realizacja dochodów ze sprzedaży majątku. Tak też wskazuje aktualna opinia RIO, której skład orzekający ponownie zwrócił uwagę na zaniedbania w tej dziedzinie przypominając, że jednym z przedsięwzięć programu naprawczego Powiatu Świdnickiego przyjętego uchwałą Rady Powiatu nr XL/397/2014 z 27 sierpnia 2014 r. jest intensyfikacja działań związanych ze
sprzedażą wskazanych w programie nieruchomości. Intensyfikacji działań dość, że nie ma, to jeszcze przedmiotowe zadanie wykonuje się połowicznie. Przykładem „pseudo sukcesów” zarządu niech będzie choćby sprzedaż nieruchomości po byłym Domu Dziecka w Bystrzycy Górnej wraz z gruntem budowlanym o ponad 1 ha powierzchni za niecałe 0,5 mln zł, pierwotnie wycenionej na blisko 3 mln zł. Klub radnych WS przypomina, że wartość sprzedaży majątku m.in. ma wpływ na wielkość wskaźnika dopuszczalnego poziomu obsługi zadłużenia (IWZ) określonego w art. 243 ustawy o finansach publicznych i określa pośrednio możliwą wielkość spłaty zobowiązań w danym roku budżetowym. Kłopoty z utrzymaniem właściwego limitu wskaźnika (IWZ) są zauważalne nawet dla laika, do których zarząd się nie przyznaje, skrywając je pod spłatami tych mniejszych obciążeń kredytowych. Zarząd podając w uzasadnieniu publicznym informację o malejących długach, manipuluje tym samym wartościami faktycznych spłat zadłużenia oraz pomija obligacje, które są największym ciężarem do spłaty.
Wątek stanu realizacji dochodów nie został odnotowany w opinii Komisji Rewizyjnej w sprawie wykonania budżetu, pomimo wniosku złożonego podczas jej obrad w procedurze absolutoryjnej.
Realizacja wydatków bieżących w kontekście programu postępowania naprawczego powiatu.
Wysoka rado, program naprawczy powiatu zarząd przedstawił pod obrady organu stanowiącego dopiero pod koniec 2014 roku, czyli pod koniec poprzedniej kadencji.
Program został opracowany przez firmę zewnętrzną i został zaopiniowany przez Regionalną Izbę Obrachunkową. Wykonano wówczas w naszej ocenie plan minimum, bo opracowano go jedynie na lata 2015-2016. Nie objął niestety kompleksowo wszystkich dziedzin działalności powiatu. Klub przypomina, że w uzasadnieniu uchwały o wprowadzeniu programu naprawczego napisano, że brak realizacji wskazanych działań oszczędnościowych może doprowadzić do zagrożenia zdolności realizacji zadań publicznych i znacznego ograniczenia płynności finansowej. Zatem ocena realizacji wykonania jego zapisów jest istotna z tego jak i innego powodu, bowiem właśnie oceniamy pierwszy rok jego działania.
Oprócz wspomnianych wcześniej zaleceń w postaci niezbędnej poprawy realizacji dochodów majątkowych, program nakazał inne działania naprawcze w zakresie ograniczania wydatków bieżących. Do nich zostały zaliczone takie działania, jak m.in. likwidacja wydatków na promocję jednostki, ograniczenia wynagrodzenia zarządu i kadry kierowniczej o 10 % wraz z reorganizacją struktury starostwa polegającej na redukcji dwóch etatów dyrektorskich, czy obniżenie wydatków na diety radnych o 20 %.
Co do likwidacji wydatków na promocję powiatu, to zmiana taka wystąpiła jedynie w obszarze zmiany nazwy wydziału z „Wydziału ds. Europejskich i Promocji Powiatu” na „Wydział ds. Europejskich i Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi”. Wg naszej wiedzy, nie zmieniła się struktura zatrudnienia w wydziale a udział powiatu we współfinansowanych ze środków UE projektach jest widoczna gołym okiem. Poza wszelką oceną pozostaje fakt
kierowania pracami wydziału przez osobę nieuprawnioną, której zatrudnienie łamie przepisy ustawy o pracownikach samorządowych.
Co do redukcji wydatków na diety radnych i wynagrodzenia dla zarządu, program naprawczy wskazuje, że cyt.: „takie działanie jest wyrazem zasady, że w trudnych sytuacjach władze powiatu powinny ponosić również koszty wyrzeczeń”. Jednak wskazuje także, że cyt.: „działanie to nie jest w stanie wywrzeć istotnego wpływu na poprawę sytuacji budżetowej, jednakże jest społecznie pożądane”. W praktyce zapisy programu naprawczego ziściły się w postaci obniżenia jedynie diet radnym o 20%. Tu jednak pomysłodawcą nie był zarząd, tylko pojedynczy radny (planujący start do innego samorządu) a smaku dodaje fakt, że zgłosił ten projekt uchwały podczas przedostatniej sesji rady poprzedniej kadencji. Ów radny na prośbę kolegów i koleżanek nie zmienił wniosku o rozszerzenie projektu uchwały o zmianę wynagrodzenia dla starosty. Sytuacja, jak wiemy, trwa do dnia dzisiejszego – bez zmian.
Co do reorganizacji struktury starostwa wraz z redukcją dwóch etatów dyrektorskich, to wg naszej wiedzy zmiany takie nie nastąpiły w ogóle i w związku z tym nie mają miejsca działania naprawcze w tym obszarze.
Naruszenie gospodarki finansowej.
Skład orzekający RIO w swojej opinii z dnia 22 kwietnia br. stwierdził dokonanie wydatków z tytułu nieterminowego regulowania zobowiązań (§ 4580 klasyfikacji budżetowej) na łączną kwotę 12.363 zł, do których nie odniesiono się w sprawozdaniu. Wg składu orzekającego stanowić to może o naruszeniu zasady gospodarki finansowej wynikającej z treści art.44 ust.3 pkt 3 ustawy o finansach publicznych, stanowiącej o dokonywaniu wydatków publicznych w wysokości i w terminach wynikających z wcześniej zaciągniętych zobowiązań. Fakt ten nie został odnotowany w opinii Komisji Rewizyjnej w sprawie wykonania budżetu, pomimo wniosku złożonego podczas jej obrad w procedurze absolutoryjnej.
Posumowanie. Skoro jest tak dobrze, to dlaczego jest tak źle?
W związku z przedstawionymi wyżej argumentami w sprawie wykonania budżetu przez zarząd powiatu, po dokonaniu analizy zadłużenia powiatu i stanu realizacji działań naprawczych w kontekście przyjętego uchwałą Rady Powiatu nr XL/397/2014 w dniu 27 sierpnia 2014 r. programu postępowania naprawczego, klub radnych WSZŚ ocenia negatywnie wykonanie budżetu przez zarząd powiatu.
Klub w swojej ocenie nie zamierza ulegać mylnemu obrazowi stanu finansów publicznych Powiatu Świdnickiego, który przedstawił obecny zarząd i koalicja rządząca.
W naszej ocenie, organ wykonawczy nie potrafi wypracować stałych mechanizmów zmierzających do wieloletniej poprawy stanu finansów powiatu. Wydaje się, że celem nadrzędnym zarządu jest polityka „tu i teraz”, czyli jak najlepsze przedstawienie dobrego bieżącego wykonania budżetu kosztem osłabienia i zaniechania działań stabilizujących wieloletnią politykę finansową powiatu. Uważamy dokładnie odwrotnie. W pierwszej
kolejności należy spowodować naprawę budżetu w szerszej perspektywie a wykonanie roczne podporządkować działaniu wieloletniemu. Wtedy ma to sens.

Pod oświadczeniem podpisali się: Violetta Chorąży, Beata Nejman, Ireneusz Pałac oraz Roman Etel.