Graby najstarszą wsią w Polsce? [FOTO]

Miłośnik historii Strzegomia – Krzysztof Kaszub, natrafił na dokumenty, które mogą o tym świadczyć. Graby, dziś osiedle miejskie, mają już 760 lat.

Z okazji przypadającej rocznicy istnienia dzielnicy, z inicjatywy mieszkańca stolicy granitu, odbyła się uroczystość odsłonięcia upamiętniającego obelisku.

– Strzegom jest jednym z najstarszych miast w Polsce. A to, że Graby mają 760 lat, odkryłem w momencie, gdy przeglądałem stare dokumenty z 14 lutego 1255 r. mówiące o historii Grabów. Znalazłem informację, że jako wieś miała odprowadzać dziesięcinę od każdego gospodarza dla zakonu Joannitow. Właśnie wtedy zrodziła się myśl, by upamiętnić przypadającą na 2015 r. – 760 rocznicę istnienia osiedla – mówi miłośnik historii Strzegomia i radny Rady Miejskiej.

Obelisk zawiera tablicę, na której widnieje inskrypcja: „Grabina to wielowiekowa osada królewska rozciągająca się u podnóża starożytnego grodu Strzegomskiego. Pod nazwą Stragona znany Rzymianom już w II wieku naszej ery. Opisu jego istnienia dokonał grecki geograf Ptolemeusz”.

W dokumencie z 14 lutego 1255 pojawia się wzmianka potwierdzająca pobór dziesięciny z Grabiny przekazywanej rycerzom maltańskim ze Strzegomia. Wszystko wskazuje na to, że początki istnienia Grabiny wiążą się z początkami istnienia Strzegomia, jednego z najstarszych miast w Polsce.

[MM]

Fascynująca historia

Grabina, Grebin, Gräben, Graby, jako osada typowo podmiejska powstała w XIII w. wzdłuż koryta Strzegomki i od 1255 r. jej dzieje nierozerwalnie wiążą się ze Strzegomiem. Często niszczona wylewami Strzegomki, a w 1640 r. podczas wojny trzydziestoletniej spalona przez żołnierzy szwedzkich, już w XVII w. dzieliła się na część miejską i ziemską. W 1785 r. był tu młyn wodny, szkoła ewangelicka, w latach późniejszych wiatrak, gorzelnia i gospoda. W XIX w. powstała tu cukrownia a sama osada była najszybciej rozwijającą się miejscowością w regionie, dzięki przemysłowi kamieniarskiemu i rolnictwu. W 1944 r. powstał tu obóz pracy dla kobiet – filia Gross-Rosen. Po wojnie Graby zachowały swój podmiejski charakter, przemysł kamieniarski nadal się rozwijał specjalizując się w produkcji nagrobków i detali kamieniarskich. Jednak przede wszystkim – rolnictwo było a głównym źródłem utrzymania tutejszej ludności.